Dit kunstwerk, dat momenteel te zien is in M’s collectiepresentatie Neem Je Tijd, bestaat uit 366 paneeltjes, waarop telkens een korte of langere tekst en een datum gedrukt werd. Soms staan er meerdere zinnen, soms slechts een enkel woord. De opdruk in 12 verschillende kleuren representeert de 12 maanden van het jaar. Het kunstwerk neemt dus de vorm aan van een kalender, en voor elke dag van het jaar is er een afzonderlijk paneeltje.
Twee wanden in de tentoonstellingszaal bij M zijn van boven tot onder behangen met Year X. Ze zijn chronologisch geordend, van links naar rechts, in overeenstemming met de volgorde van de maanden in het jaar. Het kunstwerk komt voort uit een langdurig project, waarbij Orla voor elke dag van het jaar een tekst noteerde die betrekking had op een ervaring, conclusie of losse gedachte die zich die dag had voorgedaan. Uit deze verzameling werd Year X geboren. De spreuken zijn soms helder en eenduidig, dan weer cryptisch of uitgesproken poëtisch.
Year X is een persoonlijke kalender, waarin Orla ons een intieme blik biedt op haar eigen gedachten, emoties en beleving. Als toeschouwer staat het je vrij de teksten chronologisch te lezen, maar evenzeer kun je lukraak enkele tekstjes uitkiezen. Onvermijdelijk roepen de teksten vragen en voorstellingen op. “A blackened chestnut floating on a dark pond”, leest een van de paneeltjes bijvoorbeeld, of “15:56:47 Spontaneous ferry ticket booked...”, staat er op een ander. We krijgen geen informatie over de context van de opdruk. Toch gaat er in onze eigen verbeelding een wereld rond open. Orla speelt zo in op onze neiging om verhalende verbanden te leggen. Haar unieke notitie leeft verder in onze persoonlijke fantasie.
Het kunstwerk kent een lange geschiedenis. De eerste versie maakte Orla Barry in 1991. Dit had een gelijkaardige vorm en bestond uit 366 kleine canvassen met tekstopdruk. In 2004 maakte ze een tweede versie van het kunstwerk. In 2020 ten slotte, werd het kunstwerk in samenwerking met M volledig gerestaureerd. Dit was nodig, gezien de vroegere versie geleden had onder een voormalig contact met vocht, en veel canvassen niet meer getoond konden worden. De kunstenaar herschreef enkele teksten en het volledige kunstwerk werd opnieuw gedrukt, ditmaal op hout, een materiaal dat mits goede bewaring erg duurzaam is.
De 366 paneeltjes worden nooit allemaal tegelijk gepresenteerd. In Neem je Tijd kan je er zo’n 150 bezichtigen. Om de zoveel tijd worden er een aantal gewisseld voor andere exemplaren. Zo veranderen de teksten af en toe en zijn er nieuwe associaties en lezingen mogelijk. Orla Barry rijkt ons het spoor aan van willekeurige mijmeringen, intieme gesprekken en interacties, pure verveling, toevallige ontmoetingen en dagelijkse handelingen. Year X onderstreept het contrast tussen het momentane en het eeuwige, de intimiteit van menselijke interacties en de (on)navolgbaarheid van onze gedachten.
Year X van Orla Barry is nog tot 23 april 2023 te zien in de collectiepresentatie Neem je Tijd van M Leuven – een tentoonstelling die je uitnodigt om je tijd te nemen en écht naar kunst te kijken. Vanaf midden januari 2022 maakt de collectiepresentatie ook deel uit van een eyetrackingonderzoek om meer te weten te komen over hoe we naar kunst kijken. Het onderzoek wordt georganiseerd door KU Leuven, in samenwerking met M. Inschrijven doe je hier.