Dit najaar stelt M Leuven haar Prentenkabinet open en toont het museum een selectie prenten aan het publiek. Een tentoonstelling met enkel werk op papier is vrij uitzonderlijk: de fragiliteit van het papier maakt dat een prent of tekening zich het best voelt in een donker depot waar een constante temperatuur en luchtvochtigheid heerst. Dat is waarom je maar heel af en toe een inkijk krijgt in de prentencollectie van M, die 25.000 papieren objecten rijk is.
Maar dat wil niet zeggen dat deze collectie zonder meer opgeborgen blijft in het depot. Met het project ‘Druk! Werk!’ worden alle prenten zorgvuldig bekeken, beschreven en geregistreerd. Om ervoor te zorgen dat ze later online toegankelijk worden voor iedereen, worden ze door de vrijwilligers van M ook gedigitaliseerd. Daarvoor haalde M letterlijk alles uit de kast; niet alleen de prenten waarvan al wat gegevens zoals prentmaker, ontwerper of uitgever verzameld waren, maar ook vijfduizend onbeschreven en onbekende prenten. Een buitenkans voor ontdekkingen!
Die collectie zogenaamde ‘onbekende prenten’ bestaat uit vijftiende- tot twintigste-eeuwse prenten met diverse onderwerpen en voorstellingen: losgeraakte titelpagina’s van eeuwenoude boeken, gebruiksgrafiek als menukaarten en uitnodigingen, landkaarten van over de hele wereld, reproductiegrafiek en etsen en gravures met prachtig uitgewerkte voorstellingen. Door de rijke verzamelgeschiedenis van M zijn er door de jaren heen heel wat prenten verzameld via aankopen, legaten en schenkingen. Deze vijfduizend prenten zijn nu aan de beurt om te worden bestudeerd en ontsloten.
Een van de ontdekkingen die uit dit onderzoek zijn voortgekomen is een losgeraakte boekillustratie uit Olfert Dappers 'Gedenkwaerdig bedryf der Nederlandsche oost-indische Maetschappye, op de Kuste en in het Keizerrijk Van Taising of Sina: behelzende het tweede gezandschap aen den onder-koning Singlamong en veldheer Taising Lipoui’. Dit boek werd uitgegeven door Jacob van Meurs in 1670 te Amsterdam en omvat een reisverslag over China. Dapper is echter nooit in China geweest, maar baseerde zich op materiaal van anderen om zijn boek te schrijven. De illustraties zijn waarschijnlijk van zijn hand en zijn eveneens gebaseerd op schetsen van anderen. De prent toont een grote zaal in een Chinese tempel met een gigantisch Boeddhabeeld. Hij wordt geflankeerd door twee duivelachtige wezens. Onderaan liggen gelovigen in aanbidding op de grond, terwijl enkele hoogwaardigheidsbekleders worden rondgeleid. De prent en tekst geven niet prijs over welke tempel het precies gaat, waardoor het moeilijk te achterhalen is of de tempel echt heeft bestaan. Waarschijnlijk werd een deel van het decor met een westerse blik getekend. De duivels lijken namelijk eerder in de Europese dan in de Aziatische traditie te zijn voorgesteld en het geheel lijkt wel een chinoiserie.
Boeken werden vaak uit elkaar gehaald zodat de prenten afzonderlijk konden worden verkocht. Dat het boek hierdoor niet meer leesbaar werd of de context van een prent onduidelijk werd gemaakt, vond men niet belangrijk. Inmiddels vinden we een intact boek waardevoller dan een losse prent, maar dat neemt niet weg dat we deze illustratie van Olfert Dapper koesteren in de collectie.
Benieuwd wat er nog meer te vinden is in het Prentenkabinet van M? Reserveer dan een tijdslot en kom het zelf ontdekken in de tentoonstelling ‘Druk! Werk!’. Die is sinds 10 december open en loopt nog tot en met 5 september 2021. Elke drie maanden toont M een volledig nieuwe opstelling met nieuwe prenten. Zo blijft het veilig voor de prenten en kunnen zoveel mogelijk objecten in de (gedempte) spotlights gezet worden.
Volg M ook via Facebook, Instagram, Twitter, LinkedIn en YouTube.