Rhytmus van lichtgolvingen. Straat, zon en menigte, kortweg Licht, is een fascinerende combinatie van licht, kleur en trilling. Nerveuze, zich herhalende toetsen in een draaiende beweging beheersen dit schilderij. Zo ontstaat er een ruimte in het midden. De gekleurde vlakken en stippen geven de richting aan. De lijnen bewegen opwaarts. De afgeronde hoeken en de overvloed aan warme en lichte kleurtinten zorgen voor een opgewekte sfeer.
Licht, kleur en vorm. Met deze elementen creëerde Jules Schmalzigaug beweging en energie in zijn schilderijen. Ook de weergave van een gemoedstoestand of atmosfeer intrigeerde de schilder. Met een levendig palet van kleur en vorm schiep hij Licht. Het is een abstracte compositie, een spel van lijnen en kleurvlakken, ver weg van de werkelijkheid.
Hoe zet je licht om in kleuren op een doek? Dat was de vraag die Jules Schmalzigaug bezighield. Hij maakte er een echte studie van en ging op zoek naar kleuren die licht geven én nemen. Zijn notities gaan over directe en indirecte lichtinval, en de invloed ervan op kleur. Met luiken, lakens en spiegels creëerde hij een zachter, fijner licht. Zijn eerdere schilderijen waren zwaar en bombastisch. Door zijn experimenten werden ze lichter van compositie ondanks intensere kleurtoetsen.
In 1909 publiceerde Filippo Marinetti het Manifest van het Futurisme. Daarin stelt de grondlegger van het Italiaanse futurisme een kunst voor die zich helemaal richt op de toekomst. Het futurisme is meer dan een artistieke beweging: het had invloed op het hele leven. Daar wou Schmalzigaug bij horen. Hij hechtte belang aan vernieuwing en originaliteit. Onder invloed van Marinetti en zijn futuristen verwierp hij het perspectief en bracht hij verschillende elementen aan in lagen over en boven elkaar.
In 1914 begon Jules Schmalzigaugs eigen kleurentheorie vorm te krijgen. Hij hanteerde kleur niet langer als een middel om de vorm te suggereren. Hij wilde de kleur ‘bevrijden’ van vorm en licht. Kleur werd een zelfstandig gegeven. Zo was Schmalzigaug ervan overtuigd dat er toekomst zat in kleurenmuziek. Vergelijk het met een muziekconcert, waar je komt luisteren naar het harmonische samenspel van muziekinstrumenten.
Schmalzigaug schreef er zelfs een manifest over: La Panchromie. In 12 bondige hoofdstukken vatte hij zijn ideeën samen over kleur en licht als hulpmiddel bij de opbouw van een evenwichtige compositie. “In deze polychrome orgie, in dit spektakel van de meest onwaarschijnlijke kleuren denk ik een zekere orde te herkennen, zoiets als een kleurenleer. Ik sper mijn ogen wijd open — ik laat me meevoeren door de vele gewaarwordingen die mij in het gezichtsveld komen, ik leef midden in een prisma.” In 1917 beroofde hij zich van het leven. Hij liet een beperkt oeuvre na: aquarellen, tekeningen en een dertigtal olieverfschilderijen.
Geboeid door het werk van Schmalzigaug? Lees ook meer over het kunstwerk Zonder titel (ca. 1915-1917) uit de collectie van Mu.ZEE.
Your browser doesn't meet the minimum requirements to view this website. The browsers below are compatible. If you do not have one of these browsers, click on the icon to download the preferred browser.
