Félix Bracquemond, Le Haut d’un battant de porte (De bovenkant van een deur), 1852, Musea Brugge

Op de plaquette rechtsonder staat te lezen:

Ici, tu vois tristement pendre
Oiseaux pillards et convoiteux...
À leur pareils c’est pour apprendre
Que voler et voler sont deux...

Zielig hangend zie je hier
Vogels die plunderen en stelen
Mogen hun soortgenoten hieruit leren
dat vliegen en stelen twee dingen zijn

Félix Bracquemond (1833–1914) speelt hier met de dubbele betekenis van het Franse woord 'voler', dat zowel vliegen als stelen betekent. De moraliserende boodschap is niet alleen tot de vogels, maar ook tot de beschouwer gericht. Het mag duidelijk zijn: wie zich misdraagt, wordt gestraft.

Le Haut d’un battant de porte ontstond in 1852, aan de vooravond van een periode waarin de etskunst een nieuwe bloei beleefde. Bracquemond, een van de grootste Franse grafici van de 19e eeuw, etste de prent kort nadat hij zich de techniek eigen had gemaakt. Volgens zijn zoon kreeg de kunstenaar inspiratie voor dit onderwerp toen hij op een dag een soortgelijk ensemble aan de deur van een boerderij aantrof.

Van deze prent bestaan tien staten; in de eerste vijf heeft de kunstenaar de drukplaat nog aangepast. De druk in het bezit van Musea Brugge is waarschijnlijk een vijfde staat, of een heruitgave daarvan. Het feit dat de plaat zo vaak is bijgewerkt, toont aan dat Bracquemond het proces van het maken even belangrijk vond als het eindproduct. Het bijwerken van de drukplaat speelde ook een significante rol in het werk van andere etsers uit de 19e eeuw.

Direct na haar verschijnen trok de prent veel belangstelling. Na de presentatie ervan op de wereldtentoonstelling van 1855 en een herdruk door Cadart in 1865, groeide ze uit tot een van de bekendste werken uit het oeuvre van Bracquemond.

Deze tekst verscheen eerder in een extra nummer van Museumbulletin. Met dank aan de Vrienden van de Musea Brugge.

Ontdek ook de website van Musea Brugge en volg het museum via Facebook, Twitter en Instagram.

Selectieve bibliografie

Alison Morehead, ‘Interlude: Bracquemond and Buhot’, in Elizabeth Helsinger en Anne Leonard (red.), The ‘Writing’ of Modern Life: The Etching Revival in France, Britain, and the U.S., 1850–1940, tent. cat. Chicago (The David and Alfred Smart Museum), 2008, pp. 57-65; Peter Raissis, Prints & Drawings: Europe 1500-1900, tent. cat. Sydney (Art Gallery of New South Wales), 2014