Evelyne Axell, Le joli mois de mai, 1970, Mu.ZEE

In zeven jaar tijd realiseerde Axell een aanzienlijk corpus schilderijen en tekeningen. Ze nam daarbij een zeer unieke positie in binnen de popart én het (Belgische) surrealisme. Wat haar oeuvre zo uniek maakt is dat daarin de vrouw centraal staat. Niet als object maar als subject. Niet als fetisj maar als seksueel expressief individu. Het werk is ontsproten aan de seksuele revolutie van de jaren zestig en is in die zin emancipatorisch, feministisch en dus volop actueel. Na haar tragische dood in 1972 dreigde Evelyne Axell in de vergetelheid te raken, maar dankzij het vernieuwde genderdebat is haar schaamteloos wellustige werk relevanter en hipper dan ooit. Door de ruimere aandacht voor vrouwelijke kunstenaars die sinds #MeToo en #Time's Up is ontstaan, wordt de Naamse kunstenares steeds vaker ingehaald als de protofeministische pionier van de popart. Toch heeft ze haar postume opmars binnen de patriarchale kunstcanon in de eerste plaats te danken aan haar kleurrijke schilderijen, collages en plastic sculpturen, werken waarin vrijheid en vrouwelijkheid op een nog altijd verfrissend vranke manier worden verkend.

Centraal op het 'middenpaneel' schildert ze een groep naakte jongeren, die een sit-in houden of naar een rockconcert luisteren. Met hun psychedelisch gekleurde lange haren in gradaties van groen en oranje lijken ze innig met elkaar verbonden. Ze zijn ook één met het gras. Axell geeft op die manier de rond 1970 heersende communesfeer weer, waarin de hippies alles met elkaar deelden. Eerlijkheid, naaktheid, vrede, liefde, seks en natuur waren belangrijk voor de toenmalige flowerpowerbeweging. Achter de groep jongeren zwaait een vrouwenfiguur met een vlag. Ze is een verwijzing naar het legendarische schilderij van Delacroix, La liberté guidant le peuple uit 1830, waarin een vrouw met ontbloot bovenlijf het Franse volk op de barricades aanvoert tijdens de julirevolte van 1830. Bij Evelyne Axell staat 'de vrijheid' achter het volk en heeft ze de rode vlag van socialisme en communisme in de hand. Ze lijkt eerder de triomf van jongeren, hedonisme en feminisme te symboliseren.

Het rechterluik is een zelfportret: naakt en als schilderes met een rond John Lennon-brilletje. Het zou het eerste schilderij in de kunstgeschiedenis zijn waarin een vrouw zichzelf naakt én als schilder portretteert. Axell beeldt zichzelf niet uit als lustobject maar als zelfbewuste vrouw die met haar lijf doet wat ze wil. Provocatie, erotiek, lichamelijkheid en genot spelen een cruciale rol in al haar werken. De rode verf in de pot en aan de borstel legt een direct verband met de rode vlag: Axell is de schilderes van de vrijheid.

De Franse kunstcriticus en cultuurfilosoof Pierre Restany (1930-2003) staat als een goeroe op het linkerpaneel afgebeeld. Hij was de auteur van Le petit livre rouge de la révolution picturale en had in mei 1968 een actie opgezet om het Musée National d'Art Moderne in Parijs te sluiten "wegens openbare overbodigheid". Evelyne Axell was helemaal voor dat idee gewonnen.

Tekst: Mieke Mels

Ontdek het vernieuwde Mu.ZEE, met een unieke collectie moderne en hedendaagse kunst in België, van 1880 tot vandaag. Volg Mu.ZEE via Facebook, Twitter, Instagram en TikTok.