Grapheus lijkt verstoord door iets dat buiten beeld gebeurt. Zijn losgeknoopte molensteenkraag hangt achterstevoren. Toch is hij verder in vol ornaat, beladen met een harnas van aan elkaar bevestigde gildebreuken. Normaal is dit het uniform van de voorzitter van het Sint-Lucasgilde.
Oorspronkelijk wil Grapheus zelf schilder worden. Het Sint-Lucasgilde aanvaardt hem in 1572 zelfs als meester. De enige bewijzen van zijn kunstenaarschap zijn betalingen voor werk als letterschilder en vergulder. Zijn talenten lagen duidelijk elders. Als ‘knaep’ of dienaar van het gilde neemt hij vanaf het midden van de jaren 1580 tal van functies op. Hij is zomaar even actief als conciërge, boekhouder, griffier, kassier en boodschapper. Hij organiseerde de veilingen van goederen na het overlijden van gildeleden en regisseert theateropvoeringen. Het maakt hem erg geliefd bij de gildeleden. Als zijn zoon in 1616–1617 herberggasten verwondt met een mes, leggen ze geld samen om de slachtoffers te vergoeden. Grapheus en zijn vrouw Tanneken staan ingeschreven in het Bussenboek dat de armen en behoeftigen van het gilde oplijst. Breed heeft het echtpaar het dus niet.
Grapheus blinkt nog uit in een andere rol: die van model. Zijn karakterkop is bijzonder gewild. Frans Pourbus I portretteert hem al als twintiger. Maerten de Vos beeldt hem in 1602 af als verfwrijver, op zijn altaarstuk met Sint-Lucas die Maria schildert (KMSKA, inv. nr. 88). Jacob Jordaens gebruikt hem opvallend vaak voor anatomische studies en studiekoppen zoals collecties in Gent, Douai, Praag en Detroit tonen. Jordaens hergebruikt de hoofden voor tal van zijn schilderijen. Overal Grapheus. Hadden de twee een speciale band?
Hier gaat het om een volwaardig portret. Dankzij de onbestemde achtergrond met een vage lijst brengt Cornelis de Vos Grapheus helemaal in het spotlicht. In spaarzaam penseelwerk en hyperrealistische details creëert De Vos een natuurgetrouw beeld van een heel echte man. Hij staat klaar om uit het schilderij te stappen.
Ontdek de vernieuwde website van het KMSKA. Volg het KMSKA op Facebook, Instagram, LinkedIn en Twitter en tel mee af naar de heropening van het museum op 25 september 2022.
Your browser doesn't meet the minimum requirements to view this website. The browsers below are compatible. If you do not have one of these browsers, click on the icon to download the preferred browser.
