Het verzamelen van kunst was lange tijd het exclusieve privilege van vorsten en kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders. Naast deze vorstelijke verzamelingen ontwikkelde zich in de loop van de zestiende eeuw – eerst in Italië en niet veel later in de Nederlanden – ook een verzameltraditie bij de stedelijke elite. In de handels- en havenstad Antwerpen ontstond een nieuwe categorie van ‘liefhebbers der schilderkunst’ zoals ze toen werden genoemd: welgestelde burger-verzamelaars wier belangstelling voor kunst en wetenschap aansloot bij hun status en sociale ambities. In navolging van de vorstelijke verzamelaars legden kapitaalkrachtige burgers indrukwekkende collecties aan. De collecties van onder meer Cornelis van der Geest en andere Antwerpse burgers mogen imposant zijn geweest, geen van die verzamelingen kon tippen aan die van Rubens. Naast meesterwerken van de grootste Italiaanse schilders als Titiaan, Rafaël en Tintoretto (1518-1594), en van Antwerpse tijdgenoten, herbergde Rubens' collectie een groot aantal antieke sculpturen en Romeinse antiquiteiten, evenals kleine in ivoor gesneden beeldjes naar zijn eigen ontwerpen.
Toen Rubens in 1608 uit Italië naar Antwerpen terugkeerde, bracht hij deze antieke marmeren buste mee die volgens hem de Romeinse filosoof Seneca voorstelde. Het was een van de eerste aankopen van Rubens als verzamelaar.
