In een herberg zit een uitbundige boer die een beker wijn heft en een open kan in de aanslag houdt. Al zingend houdt hij zijn glas rode wijn met zijn rechterhand in de lucht. Hij zit eenzaam aan een tafeltje in een boerencabaret. Op de tafel ligt een aangesneden brood. Op de achtergrond zijn enkele onduidelijke figuren bij de open deur doende: zijn ze op weg naar huis, waarbij een van hen de drempel van de deur net niet haalt en moet overgeven?
Adriaen Brouwer specialiseerde zich in satirische voorstellingen als deze: drinkende, vechtende, kaartspelende, dobbelende, rokende en roepende boeren en buitenlui in een herberginterieur. Dergelijke taferelen met antihelden in weinig flatterende poses toonden de welgestelde stedeling die deze kleine schilderijtjes kocht, hoe je als burger vooral niet hoorde te leven. Reeds in de zestiende eeuw werden herbergen in prenten en schilderijen afgebeeld met een gevoel van walging, ze werden bespot en veroordeeld, ook in de literatuur uit die tijd. De moraal zou hier het achterliggende thema zijn geweest en kreeg een grotere betekenis aangezien de nadruk ligt op de eenzame drinkende boer op het voorplan.
Zeventien schilderijtjes van de in geldnood verkerende boeren- en landschapsschilder Adriaen Brouwer telde Rubens’ collectie bij zijn dood in 1640. Volgens een biograaf van Brouwer wilde de succesvolle meester zijn armlastige jongere collega en diens gezin financieel steunen, maar hij was zeker ook gefascineerd door Brouwers feilloze observatievermogen, kleurgebruik en losse schildertechniek.
Adriaen Brouwer werd geboren in Oudenaarde en was de zoon van een tapijtontwerper. In 1622 zou hij naar Antwerpen getrokken zijn. Wegens schulden zat hij een tijdlang in de gevangenis en stierf al op jonge leeftijd, maar hij oefende desondanks grote invloed uit. Behalve Rubens bewonderde ook Rembrandt hem. Brouwer, die een tijd in Nederland verbleef, vond een ‘gouden combinatie’ uit: hij vermengde de stijl van de oude Bruegel met onderwerpen uit de Noord-Nederlandse genreschilderkunst. Er bleven van hem ongeveer zestig werken bewaard. Zijn composities van interieurs en de voorstellingen van rauwe expressie, weg van de sentimentaliteit, waren belangrijke nieuwe thema’s. Brouwer zou ook opzettelijk verwijzingen gemaakt hebben naar moraliserende literatuur, zo ook in dit werk. Die verwijzingen tilden deze genreschilderkunst van een onderklasse naar een uiting van een nieuw intellectueel niveau.
Lees meer over leven en werk van Adriaen Brouwer op onze website Barok in de Zuidelijke Nederlanden.
Verken ook de website van het Rubenshuis en volg het Rubenshuis via Facebook.
Your browser doesn't meet the minimum requirements to view this website. The browsers below are compatible. If you do not have one of these browsers, click on the icon to download the preferred browser.
