Madame Crozier, geboren Jeanne de Plunkett, in avondjurk

Hoewel dierenportretten het grootste deel van zijn oeuvre uitmaken, was Rembrandt Bugatti ook geïnteresseerd in de weergave van de menselijke figuur. We kennen van de Italiaanse beeldhouwer zowat vijftig portretten, personages en naakten, meestal in brons en soms in marmer. In de meeste gevallen waren de sculpturen opdrachten of schenkingen aan zijn modellen. Die vond hij bij familie of vrienden…

Hoewel dierenportretten het grootste deel van zijn oeuvre uitmaken, was Rembrandt Bugatti ook geïnteresseerd in de weergave van de menselijke figuur. We kennen van de Italiaanse beeldhouwer zowat vijftig portretten, personages en naakten, meestal in brons en soms in marmer. In de meeste gevallen waren de sculpturen opdrachten of schenkingen aan zijn modellen. Die vond hij bij familie of vrienden. Het bronzen beeld stelt madame Crozier voor. Jeanne de Plunkett (1864-1950) was de tweede echtgenote van François Gaspard Crozier (1864-1936), consul-generaal van Frankrijk in Antwerpen. Het koppel huwde in 1905, nadat de eerste vrouw van de consul, Gabrielle Elisa Octavie Martin, in 1903 was overleden. Ook voor Jeanne de Plunkett was dit een tweede huwelijk: zij was gescheiden.Het echtpaar Crozier was goed bevriend met Bugatti. Toen de jonge kunstenaar zich in 1907 omwille van de Zoo, toentertijd de belangrijkste dierentuin van Europa, in Antwerpen vestigde, trad Francois Crozier als een vaderfiguur voor hem op. De stijlvolle Milanees was een graaggeziene gast ten huize van de Franse consul, die hem bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog een vrijgeleide bezorgde naar Italië. Bugatti maakte in 1907 een portret van de diplomaat (brons, 50,5 x 89 x 50 cm, Musée des Arts Décoratifs, Parijs, inv.nr. 34597) met op de sokkel de opdracht ‘à Madame Crozier, souvenir de Bugatti, à Anvers 1907’. De beeldhouwer moet een bijzondere genegenheid hebben gehad voor de vrouw van de consul, want hij portretteerde haar viermaal: Madame Crozier la Parisienne (brons, Musée des Arts Décoratifs, Parijs, inv.nr. 34599), Madame Crozier en robe (brons, Musée des Arts Décoratifs, Parijs, inv.nr. 34600) opgedragen ‘à monsieur C., l’ami Bugatti’, een buste (gips, Musée d’ Orsay, inv.nr. 3588), en tot slot Madame Crozier, geboren Jeanne de Plunkett, in avondjurk in de collectie van het KMSKA. De fysieke gelijkenis van de geportretteerde dame met de drie andere portretten bewijst dat het hier onweerlegbaar om madame Crozier gaat. Madame Crozier, geboren Jeanne de Plunkett, in avondjurk is gegoten met de verlorenwastechniek en draagt de stempel van de gereputeerde Parijse bronsgieter Adrien-Aurélien Hébrard. De Fonderie Hébrard stond bekend om haar mooie patine en kwalitatieve afwerking. Van Bugatti’s dieren werden doorgaans meerdere exemplaren in verschillende afmetingen gegoten. Dit werk is daarentegen een uniek exemplaar, wellicht bestemd voor mevrouw Crozier zelf of voor haar echtgenoot, in opdracht of als appreciatie voor hun vriendschap. In 1937 schonk juffrouw Jacqueline Van den Bergh uit Berchem-Antwerpen de sculptuur aan het KMSKA. Het is niet duidelijk hoe het werk in haar bezit was gekomen.