Jan Wildens

Jan Wildens is een Antwerpse schilder en tekenaar die in de eerste plaats bekendheid geniet als een bekwaam landschapsschilder. Hij is een leerling van Pieter van der (I) Hulst (1565/70-1627/28), van wie geen werk overgeleverd is.

In de periode die aan Wildens' Italiëreis voorafgaat (voor 1614), wordt de schilder op compositorisch vlak beïnvloed door uiteenlopende meesters als Gillis van (III) Coninxloo (1544-1606), Jan (I) Brueghel (1568-1627), Joos de (II) Momper (1564-1635) en Adriaen van Stalbemt (1580-1662).

Eens in Italië wordt Wildens geïnspireerd door het realisme en het oog voor detail in de kunst van Paul Bril (1553/54-1626). Hij zal tijdens zijn hele carrière trouw blijven aan zijn oudste invloeden. Het aspect van de dynamische hoogbarok van Peter Paul Rubens (1577-1640) neemt hij overigens nooit over. Symmetrisch opgebouwde composities, een zacht coloriet en een vredig karakter zijn kenmerken van Wildens' uitgebalanceerde kunst. Een treffend voorbeeld van zijn idyllische landschappen met monumentaal grote bomen is Wildens' schilderij Landschap met dansende herders (KMSKA, Antwerpen).

Na 1640 zal Wildens de eerder schetsmatige aanpak en het vibrerende, atmosferische licht dat Rubens in zijn eigen late landschappen aanwendt, gebruiken. Hij verhoogt ook de dramatiek.

Het respect van de tijdgenoten voor het metier van Wildens blijkt uit de vele gevallen van samenwerking. Wildens verzorgt landschappelijke achtergronden in de werken van kunstenaars zoals Abraham Janssens (Circa 1575-1632), Rubens, Frans Snijders (1579-1657), Gerard Seghers (1591-1651), Jacob Jordaens (1593-1678), Paul de Vos (1595-1678), Theodoor Rombouts (1597-1637), Cornelis Schut (1597-1655) en Jan Boeckhorst (Circa 1604-1668).

1585-1586

Jan Wildens wordt in Antwerpen geboren.

1596

Wildens wordt als leerling bij Pieter van der (I) Hulst ingeschreven.

1604

De kunstenaar wordt vrijmeester in het Sint-Lucasgilde in Antwerpen.

22 mei 1613

In zijn wilsverklaring vermeldt Wildens dat hij op dat moment 27 jaar is.

Na 1614

Wildens verblijft op het Italisch schiereiland.

Circa 1615-1616

Een serie van 12 landschappen die de 12 maanden bestrijken ontstaat in deze periode. De werken worden ook in prentvorm gepubliceerd. (Palazzo Bianco, Genua)

1616-1618

De kunstenaar is terug in Antwerpen. Wildens' hand is geïdentificeerd in de kartons voor Rubens' tapijtenreeks rond Decius Mus. Hij is verantwoordelijk voor de landschappen in de achtergrond. Wildens steekt een handje toe bij verschillende schilderijen van Rubens: Diana en haar nimfen maken zich op voor de jacht (Cleveland Museum of Art, Cleveland), Cimon en Ifigenia (Kunsthistorisches Museum, Wenen), De roof van de dochters van Leucippus (Alte Pinakothek, München), Samson en de leeuw (Privécollectie, Madrid).

14 maart 1617

Sir Dudley Carlton schrijft aan John Cage dat hij het betreurt dat bij het bezoek van Cage aan Antwerpen in september 1616, hij hem niet aan een bijzondere landschapsschilder kon voorstellen. Men neemt aan dat Carlton doelt op Jan Wildens.

12 november 1619

Marie Stappaert en Jan Wildens trouwen in de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. Rubens is getuige van het huwelijk. Het echtpaar krijgt 2 kinderen die beide schilder worden: Jan Baptist (1620-1637) en Jeremias (1621-1653), die in 1646-47 vrijmeester in het Sint-Lucasgilde wordt.

1624

Wildens schildert Winterlandschap met een jager (Gemäldegalerie, Dresden).

De kunstenaar opent een galerie die succes kent en die later door zijn zoon Jeremias Wildens overgenomen wordt.

1631

Het schilderij Landschap met dansende herders wordt door de kunstenaar vervaardigd (KMSKA, Antwerpen).

1640

Peter Paul Rubens sterft in Antwerpen. Jan Wildens treedt op als testamentair uitvoerder.

16 oktober 1653

Jan Wildens sterft in Antwerpen.

Tekst: Matthias Depoorter