Jan Boeckhorst

Jan Boeckhorst is een uit Duitsland uitgeweken tekenaar en schilder die in Antwerpen actief is. Men neemt aan dat Boeckhorst zowel van Peter Paul Rubens (1577-1640) als van Jacob Jordaens (1593-1678) een leerling, dan wel een assistent, is. Boeckhorst maakt onder andere schilderijen naar instructies van Rubens, die Rubens vervolgens in laatste instantie bijwerkt, een normale atelierpraktijk. Boeckhorst werkt na de dood van Rubens enkele onafgewerkte schilderijen van de meester af. In het begin van zijn carrière is hij figurenschilder voor stillevenspecialisten zoals Frans Snijders (1579-1657) en Jan Wildens (1584/86-1653).

Als portrettist is Boeckhorst beïnvloed door Anthony van Dyck (1599-1641) en Cornelis de Vos (1584-1651). Centraal staat de deugd van hechte familieverbanden of de concordia familiae. Zijn modellen zijn spontaan en levendig geportretteerd, wat de portretten een informeel karakter geeft. Draperieën worden, in navolging van Jordaens, levendig weergegeven.

Boeckhorst vervaardigt genrestukken die monumentaal groot geschilderd worden zoals het voorbeeld Boeren op weg naar de markt (Rubenshuis, Antwerpen). Na circa 1650 ontvangt Boeckhorst opdrachten van kerken en kloosters buiten Antwerpen, onder andere voor de stad Münster. Het gaat om altaarstukken met het typische triomfalistische elan eigen aan de barok. Voor particulieren en kunsthandelaars in Antwerpen vervaardigt de kunstenaar historiestukken, en ook aan de drukkerij Plantin-Moretus wordt werk geleverd. Voor die laatste ontwerpt hij kartons met mythologische verhaalstof voor tapijten en boekillustraties.

Een lichtere tonaliteit en het gebruik van een theatrale setting voor zijn figuren duidt vanaf circa 1650 op de invloed van de Venetiaanse schilderkunst. De late stijl van de kunstenaar is nog dramatischer van aard dan voorheen. Zijn figuren stralen, onder invloed van van Dyck, een groter pathos uit.

Circa 1604

Jan Boeckhorst wordt in Münster of Rees geboren.

Circa 1626

Boeckhorst verlaat Westfalen en trekt naar Antwerpen.

1626-1635

De kunstenaar is in deze periode actief in Antwerpen. In opdracht van handelaar Louis De Roomer vervaardigt hij 26 werken voor het Valkenklooster. Boeren op weg naar de markt is een genrestuk met monumentale afmetingen (Rubenshuis, Antwerpen). De natuurtaferelen zijn door Frans Snijders uitgevoerd.

1633-1634

Boeckhorst wordt vrijmeester in het Sint-Lucasgilde van Antwerpen.

1635

Jan Boeckhorst is een van de kunstenaars die meewerken aan de decoraties van de Blijde Intrede van kardinaal-infant Ferdinand (1609-1641) (Pompa Introitus Ferdinandi) in Antwerpen, naar ontwerpen van Rubens.

1635-1637

Boeckhorst is aanwezig in Italië.

1636-1638

Samen met andere kunstenaars werkt Boeckhorst, naar olieverfschetsen van Rubens, aan de mythologische decoratie van het jachtpaviljoen Torre de la Parada van Filips IV nabij Madrid.

1639

Boeckhorst trekt opnieuw naar Italië en bezoekt Rome.

1639-1644

Boeckhorst schildert de Calvarie voor de Sint-Pieterskerk in Lo. Het altaarstuk is sterk geïnspireerd op de versie van Rubens in het Musée des Augustins in Toulouse.

Circa 1655-1658

In deze periode ontstaat De aanbidding van de koningen voor de Brugse Sint-Jacobskerk.

Circa 1655

Voor de Sint-Michielskerk in Gent schildert Boeckhorst het monumentale doek Het berouw van David.

1659

Boeckhorst schildert Het martelaarschap van de Heilige Jan, bestemd voor de Sint-Jacobskerk in Gent.

21 april 1668

Jan Boeckhorst sterft in Antwerpen en wordt begraven in de Sint-Jacobskerk.

Tekst: Matthias Depoorter