Socrates en Xanthippe

Deze tekening werd op basis van gelijkenissen met ‘Kennis verheft de Wetenschap’ (Brugse prentenkabinet 0000.GRO2066.II) toegeschreven aan Jan van Mieris. Deze kunstenaar heeft een grote interesse in historieschilderkunst en de klassieke oudheid. Dat laatste blijkt ook uit de onderwerpskeuze van deze tekening. De compositie is gebaseerd op een hoofdstuk uit ‘Leven en Leer van Beroemde Filosofen’ van Diogenes Laertius, dat…

Deze tekening werd op basis van gelijkenissen met ‘Kennis verheft de Wetenschap’ (Brugse prentenkabinet 0000.GRO2066.II) toegeschreven aan Jan van Mieris. Deze kunstenaar heeft een grote interesse in historieschilderkunst en de klassieke oudheid. Dat laatste blijkt ook uit de onderwerpskeuze van deze tekening. De compositie is gebaseerd op een hoofdstuk uit ‘Leven en Leer van Beroemde Filosofen’ van Diogenes Laertius, dat verhaalt over de ruziënde vrouw van Socrates, Xanthippe. In de voorstelling zien we haar rechts met haar hand in de zij staan, terwijl ze ruzie maakt met de zittende Socrates. Boven uit het raam wordt de po geleegd boven het hoofd van Socrates. In het originele verhaal van Diogenes werd dit door Xanthippe zelf gedaan. De toeschouwers aan de linkerkant vragen aan de filosoof hoe hij dit kan laten gebeuren. Hij antwoordt daarop: ‘heb ik niet gezegd dat er na Xanthippes donder altijd regen volgt?’ De gelatenheid van Socrates kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Zo contrasteert zijn goede rustige en geduldige karakter, met het slechte onstuimige karakter van Xanthippe.