Onderzoek verheft de Wetenschap

Met een groot gebaar steekt de personificatie van Kennis haar hand uit naar Wetenschap. Die laatste zit op een bank voor een muur. Rondom haar liggen boeken, een tas en instrumenten, waaronder we een zonnewijzer herkennen. Deze tekening die ‘Kennis die de Wetenschap verheft’ uitbeeldt, is een kernstuk in het oeuvre van Jan van Mieris. De vlotte schets is namelijk…

Met een groot gebaar steekt de personificatie van Kennis haar hand uit naar Wetenschap. Die laatste zit op een bank voor een muur. Rondom haar liggen boeken, een tas en instrumenten, waaronder we een zonnewijzer herkennen. Deze tekening die ‘Kennis die de Wetenschap verheft’ uitbeeldt, is een kernstuk in het oeuvre van Jan van Mieris. De vlotte schets is namelijk te verbinden met een schilderij met dezelfde compositie in de Lakenhal in Leiden. Dat werk is gesigneerd en daarom kan deze tekening ook aan Jan van Mieris worden toegeschreven. Kleine verschillen tussen de tekening en het schilderij tonen aan dat Van Mieris zijn compositie bleef aanpassen. Zo is de staande vrouwenfiguur in het schilderij afgebeeld met helm en zo duidelijk te herkennen als Minerva. Terwijl het hondje dat haar in de tekening nog begeleidt, in het schilderij achterwege is gelaten. Door de solide toeschrijving van deze tekening met zijn kenmerkende tekenstijl aan Van Mieris, kunnen er ook andere tekeningen aan hem worden toegeschreven, zoals bijvoorbeeld ‘Socrates en Xanthippe’, eveneens uit het Brugse prentenkabinet (0000.GRO2067.II). De achterzijde van het blad met ‘Kennis verheft de Wetenschap’ toont een pentekening van een hoofd in driekwart gezien van de achterzijde en een hand die een stok vasthoudt. Wellicht is het blad afkomstig uit een schetsboek van Van Mieris.