Tentoonstellingen

zaterdag 16 september 2017 - zondag 14 januari 2018
Geta Brătescu: Een atelier voor jezelf
Tentoonstellingen - Museum voor Schone Kunsten Gent

Dit najaar opent in MSK Gent de eerste tentoonstelling van de Roemeense kunstenares Geta Brătescu in België. De tentoonstelling biedt een gebald overzicht van het uitzonderlijk gevarieerde oeuvre van de intussen 91-jarige Brătescu. De rode draad is haar benadering van het kunstenaarsatelier als ruimte voor reflectie, experiment en (zelf)kritiek.

Gelijklopend met deze tentoonstelling focust het MSK op de atelierpraktijk van kunstenaars uit de eigen collectie, met schilderijen, tekeningen, beeldhouwkunst en atelierfoto's zoals deze van de abstracte kunstenaar Victor Servranckx.

Vijf decennia zelfreflectie

Het oeuvre van de Roemeense kunstenares Geta Brătescu (°1926) omvat sinds de jaren 1960 bijzonder uiteenlopende werken, gaande van tekeningen en textielcollages tot print, performance, film en installatie. Een rode draad doorheen deze veelzijdige kunstpraktijk is de rol van Brătescu’s atelier als een plaats waar ze zichzelf herdefinieert en vragen stelt rond identiteit en dematerialisatie.

Door haar interesse in literaire figuren zoals Aesopus, Faust en Medea roept ze daarbij ook vragen op rond ethiek, vrouwelijkheid en moederschap. Onder het totalitaire regime van Nicolae Ceauşescu was het atelier voor de kunstenares bovendien een veilige maar gemarginaliseerde ruimte, waar ze haar kunst temidden van het dagelijkse leven maakte en beleefde.

Experiment en precisie

Werkend vanuit de intimiteit van haar atelier liggen definities en metingen aan de basis van een groot deel van Brătescu’s oeuvre: door experimentatie met het herschikken van materialen, het in kaart brengen van handbewegingen en het verdwijnen of verbergen van haar eigen beeltenis.

Hoewel het resultaat vaak bijzonder organisch overkomt, is haar aanpak uitermate precies. Wanneer ze bijvoorbeeld collages maakt met gescheurd textiel, dan is geen enkel keuze willekeurig. Door dit ‘afval’ een exacte plaats te geven binnen een kunstwerk, wordt het opgetild tot een nieuw niveau. Zoals ze het zelf verwoordt: ‘the sanctification of waste’ (‘de heiliging van afval’).

Recente erkenning en eerste solotentoonstelling in België

Brătescu’s internationale erkenning groeide vooral tijdens de laatste jaren, dankzij deelname aan groepstentoonstellingen zoals de Biënnale van Istanbul (2010), La Triennale de Paris (2012) en de Biënnale van Venetië (2013 en 2017). Haar kunst werd recent opgenomen in meerdere gerenommeerde internationale collecties. Toch is de najaarstentoonstelling in Gent pas de vierde grote tentoonstelling van haar werk buiten Roemenië, en de eerste in België.

De tentoonstelling Geta Brătescu: Een atelier voor jezelf focust op de levenslange rol van het atelier als performatieve, contemplatieve en kritische ruimte, en een plaats voor reflectie over haar positie in de wereld. De tentoonstelling biedt een unieke kans om haar veelzijdige maar grotendeels nog ongekende oeuvre te ontdekken. Binnen het overzicht van haar jarenlange praktijk zoomen we in op specifieke thema’s die Brătescu’s leven en kunst vorm gaven.

Een vergelijking met de ateliers van andere kunstenaars

Gelijklopend met deze tentoonstelling focust het MSK op de atelierpraktijk van kunstenaars uit de collectie, met schilderijen, tekeningen, beeldhouwkunst en atelierfoto's zoals deze van de abstracte kunstenaar Victor Servranckx.

vrijdag 7 juli 2017 - zondag 25 februari 2018
Bruegelland XL
Tentoonstellingen - Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen

Pieter Bruegel de oude is al eeuwenlang een bron van inspiratie voor tal van Vlaamse kunstenaars. De tentoonstelling Bruegelland in het Stedelijk Museum in Lier gaat na hoe groot zijn invloed was op de schilders die na hem kwamen.

Focus 6: Bruegelland XL

Het sluitstuk van dit Bruegelproject kreeg als titel Bruegelland XL en toont de meest volledige selectie van schilderijen uit de collecties van het KMSKA en het Stedelijk Museum Lier die een link hebben met Pieter Bruegel I. Het resultaat is een nieuwe en frisse presentatie, een bonte afwisseling van kleurrijke verhalen.

Landschappen in alle seizoenen, spreekwoordenschilderijen, historiestukken, kinderspelen, kermissen en feesten, moraliserende scènes: alles heeft een plaats gekregen in deze tentoonstelling. Bruegelland XL neemt je mee langs druk bevolkte schilderijen waarop zo veel te zien is dat het bijna zoekplaatjes lijken, maar ook langs intieme tafereeltjes die getuigen van intens en hoogst persoonlijk schilderplezier.

Bruegelland XL is een uitgelezen kans om het werk van de artistieke erfgenamen van Pieter Bruegel I met andere ogen te bekijken. Met kunst van o.a. Permeke, Gustave Van De Woestyne, Jean Brusselmans,…

Deze tentoonstelling is een samenwerking tussen het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen en de Stedelijke Musea Lier.

Praktisch

Waar: Stedelijk Museum Wuyts-Van Campen en Baron Caroly, Florent Van Cauwenberghstraat 14, Lier

Website

zaterdag 1 juli 2017 - zondag 5 november 2017
Richard Tuttle, Light And Color
Tentoonstellingen - Mu.ZEE Oostende

Light And Color is de eerste grote museale tentoonstelling van Richard Tuttle (VS, 1941) in België. Jan Hoet was in 1978 de eerste om hem in Vlaanderen uit te nodigen naar aanleiding van zijn allereerste tentoonstelling als jonge museumdirecteur in Gent.

Richard Tuttle heeft 24 nieuwe kunstwerken gemaakt voor de tentoonstelling Light And Color in Mu.ZEE. Hiervoor wordt voor de eerste keer de opstelling in de Ensor & Spilliaert museumvleugel aangepast.

Deze nieuwe kunstwerken zullen een directe relatie aangaan met de schilderijen van James Ensor. Waarom doen we dat? Het antwoord is gedeeltelijk te vinden in de hierboven aangehaalde citaten. Een tentoonstelling is geen uitgemaakte zaak. Sinds de uitnodiging in 2015 kijkt en denkt Richard Tuttle over het kleurgebruik in de schilderijen van Ensor. Wat als Ensor is uitgegaan van de gedachte dat kleur ‘echt’ bestaat? Wat als kleur ‘echt’ bestaat? Hoe kan je hier dan over nadenken of op reageren?

Kleur laat zich niet makkelijk in woorden omzetten. Misschien verzet kleur zich wel tegen woorden of mogelijke definities. En andersom: misschien verzetten woorden zich tegen kleur. Richard Tuttle schrijft hierover: I got this idea from thinking about how color and sound are similar. We can use the same words for both: depth, tone, brightness, etc.. Where sound is not ordered in nature, we order it and make music. Color must be the same.

zondag 11 juni 2017 - zondag 5 november 2017
Aurélien Froment
Tentoonstellingen - M - Museum Leuven

Dubbelverhalen

Van het speelgoed van onderwijspionier Friedrich Fröbel, een 14de-eeuws wandtapijt van de Apocalyps uit Angers, een Bollywoodschool in Dakar, het ideale paleis van postbode Ferdinand Cheval, de utopische architectuur van Paolo Soleri naar de Sardijnse muzikant Franco Melis. Het lijkt wel alsof Aurélien Froment van het ene naar het andere onderwerp navigeert. Toch hebben ze allemaal iets gemeen. In deze tentoonstelling zet Froment hun levenswerk in de kijker en gaat ermee aan de slag. Met Dubbelverhalen brengt M voor het eerst in België een uitgebreid overzicht van Froments œuvre. Recente installaties, sculpturen en fotoreeksen worden aangevuld met drie nieuwe films.

Fröbel Fröbelt

Replica’s van de blokkendoos van de Duitse pedagoog Friedrich Fröbel. Die vormen de kern van de presentatie. Verspreid over de ruimte vind je kubus, bol of cilinder in verschillende gedaantes terug. Een reeks van foto’s vermenigvuldigt die vormen in de ruimte. Op die manier veruiterlijkt Froment niet alleen de filosofie van de onderwijspionier. Hij geeft iets alledaags als ‘speelgoed’ een andere status door het in een museum te plaatsen en laat zo het ideeëngoed van Fröbel verder leven. Hij zocht bovendien naar werken in de M-collectie die naar deze basisvormen verwijzen. Ze worden samen gepresenteerd in deze installatie.

Hommage aan Ferdinand Cheval

De Franse postbode Ferdinand Cheval (1836-1924) verzamelde zijn leven lang stenen. De vreemde vormen inspireren hem en leiden tot de bouw van zijn ‘ideale paleis’. Zo brengt hij met een fantastische verbeelding allerlei personages, dieren, exotische planten en versieringen aan. Aurélien Froment brengt het bouwwerk terug naar Chevals oorspronkelijke bedoeling: een graftombe voor hem en zijn echtgenote. Met zijn fotoreeks haalt hij dit bouwwerk van beelden uit elkaar.

Apocalyps

Voor zijn nieuwste video Apocalypse laat hij zich inspireren door het grootste wandtapijt ter wereld: de Apocalyps van Angers. Het stelt het verhaal voor van de Openbaring van Johannes. Froment brengt het verhaal, scène per scène, in zijn video tot leven. Terwijl een stem voorleest uit de Openbaring, wisselen beelden elkaar af en gaan van zwart-wit naar intense kleuren.

Polyfoon register

Meerstemmigheid is een concept dat in meerdere werken van Aurélien Froment terugkomt. Zo evoceren vijf blaasinstrumenten van het Muziekinstrumentenmuseum het lichaam van een muzikant. Daartegenover plaatst hij video’s (Non Alignés, 2016 & Le Chant du Monde, 2017) over de kruisbestuiving tussen India en Senegal, in dans en muziek. Zo hoor je het Indische repertoire van zanger Amadou Badiane. Of zie je Senegalezen in Bollywood-traditie dansen.

In zijn nieuwste film Allegro largo triste (2017) filmt Froment Franco Melis (°1958, Tuili), een Sardijnse muzikant en launeddas-speler. Van deze muziek bestaat geen geschreven partituur. Muzikanten gaan daarom in de leer bij een meester die hun de speltechniek en het repertoire aanleert. Froment legt in deze video vast hoe de muziek, zonder partituur, van meester op leerling wordt doorgegeven.

Utopische architectuur

In 1970 begint architect Paolo Soleri (1919-2013) aan een utopisch bouwwerk in Arcosanti, Arizona (USA). Hij wil een alternatief bieden voor de typische horizontale ontwikkeling van een stad en laat architectuur en ecologie samenvloeien. Zo baseert hij zijn bouwtechniek op een giettechniek van een ambachtelijke klokkengieterij. Voor de reeks Earthworks (2015) trok Aurélien Froment naar Arcosanti. In M zie je de klokken, de bouwwerken en maquettes die gemaakt werden met het procédé van een gietvorm.

Curator: Eva Wittocx

donderdag 25 mei 2017 - zondag 15 oktober 2017
The Beauty of the Beast
Tentoonstellingen - Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen

Een tentoonstelling over dieren in het oeuvre van oude meesters en hedendaagse kunstenaars in Kasteel d'Ursel in Hingene.

De kunstgeschiedenis begint met dieren: meer dan 30.000 jaar geleden werden ze al door mensen vastgelegd in muurschilderingen. In de eeuwen daarna hebben afbeeldingen van dieren vooral een symbolische functie. Vanaf de middeleeuwen figureren dieren op allerlei schilderijen, maar vanaf de 17e eeuw krijgen ze ook de hoofdrol.

Grote namen uit de dierenkunst

Voor de tentoonstelling The Beauty of the Beast selecteert het KMSKA werk van kunstenaars uit de 17e, 18e en 19e eeuw. Op hun schilderijen vinden we de dieren die eeuwenlang thuis waren in en rond een kasteel: gezelschapsdieren, zoals katten en honden, maar ook neerhofdieren, zoals kippen, konijnen, koeien, paarden, schapen, geiten, varkens en ezels. Alle grote namen uit de dierenkunst zijn van de partij: van Roelant Savery en Frans Snijders over Jacob Jordaens en Paul de Vos tot Charles Verlat en Henriëtte Ronner-Knip.

The Beauty of the Beast combineert en confronteert deze oude meesters met tientallen hedendaagse kunstenaars zoals Karin Borghouts, Johan Creten, Wim Delvoye, Jan Fabre, Gideon Kiefer, Stephan Vanfleteren en Koen Vanmechelen.

Praktisch

Waar: Kasteel d'Ursel, Wolfgang d'Urselstraat 9, 2880 Hingene

Website

zondag 8 september 2013 - zondag 31 december 2017
Atelierflat Jozef Peeters open voor publiek
Tentoonstellingen - Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen

Vanaf zondag 8 september, op Open Monumentendag, stellen het Letterenhuis en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) de atelierflat van Jozef Peeters open voor het publiek. Peeters was een van de eerste abstracte kunstenaars in België. Met zijn vrouw en twee kinderen bewoonde hij vanaf 1924 een klein hoekappartement met vier kamers op de De Gerlachekaai in Antwerpen, dat hij ook als atelier gebruikte en omtoverde tot een driedimensionaal schilderij. Hij gaf iedere kamer met geometrische kleurvlakken een eigen sfeer en ontwierp en beschilderde zijn eigen meubilair. Dit unieke ensemble werd na Peeters’ overlijden in 1960 door dochter Godelieve gekoesterd en bewaard. In 2009 legateerde zij het aan de stad Antwerpen, die zorg draagt voor het behoud en beheer ervan en de voorbereidingen trof voor de nu aanstaande publieksopenstelling.

53 jaar na het overlijden van de kunstenaar Jozef Peeters (1895-1960), stellen het Letterenhuis en het KMSKA zijn atelierflat open voor het publiek. De modernistische schilder, graficus en interieurontwerper was een van de eerste abstracte kunstenaars van België. Vanaf Open Monumentendag, zondag 8 september, kan het publiek een kijkje nemen in zijn appartement.

Jozef Peeters en zijn vrouw Pelagia Pruym betrokken de flat in 1924. Een jaar later werd dochter Godelieve geboren en nog een jaar later zoon Maarten. Eind jaren twintig beschilderde Peeters alle muren, plafonds, deuren en het door hem zelf ontworpen meubilair in de kleine flat, die ook als zijn atelier dienstdeed. Zijn modernistische, constructivistische opvattingen vertaalde hij in een abstract geometrische compositie in prachtige gedempte kleuren, met een eigen sfeer voor elke ruimte. Peeters toverde de flat hiermee om tot een uniek kunstwerk.

Na het overlijden van haar moeder in 1955 en vader in 1960, heeft dochter Godelieve Peeters (1925-2009) het appartement bewoond en in stand gehouden. Zij heeft er voortdurend voor geijverd om Peeters’ werk onder de aandacht te houden en vermaakte in 2009 haar volledige nalatenschap aan de stad Antwerpen: het interieur met originele kunstwerken, archief, meubelen en gebruiksvoorwerpen van het in vrijwel ongewijzigde staat bewaarde appartement. Voorwaarde was dat ‘het kunstzinnig publiek’ de atelierflat op gezette tijden zou kunnen bezoeken. In 2011 heeft de stad Antwerpen, met een collegebesluit, het appartement via de AG Vespa in erfpacht genomen van de eigenaar van het pand, sociale huisvestingsmaatschappij CV De Ideale Woning. Na conservatie door en in coördinatie met de dienst Collectiebeleid/Behoud en Beheer van Musea en Erfgoed Antwerpen, stellen het Letterenhuis en het KMSKA de flat vanaf zondag 8 september, Open Monumentendag 2013, open voor het publiek. Bezoekers krijgen een rondleiding in het appartement en uitleg over de kunstenaar en de plaats van zijn werk in de kunstgeschiedenis.

Praktisch:

Openstelling atelierflat Jozef Peeters

• Individuele bezoekers (max. 10 personen): elke eerste en derde zaterdag van de maand. Vooraf inschrijven is noodzakelijk. Tickets kosten 5 euro en boek je via www.kmska.be.

• Groepsbezoeken (max. 10 personen): elke donderdag. Gidsbeurten vraag je aan via +32 (0)3 224 95 61 of de website. Een rondleiding kost 50 euro en kan je reserveren via www.kmska.be

• Atelierflat Jozef Peeters, De Gerlachekaai 8, 2000 Antwerpen

• Een initiatief van de stad Antwerpen, gecoördineerd door het Letterenhuis en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA)

• www.letterenhuis.be/ www.kmska.be

vrijdag 5 juni 2009 - maandag 31 december 2018
Reünie. Van Quinten Metsijs tot Peter Paul Rubens
Tentoonstellingen - Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen

De tentoonstelling Reunie wordt verlengd tot aan de heropening van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. In het museum zijn belangrijke renovatiewerken gepland die starten begin 2011 en verschillende jaren in beslag zullen nemen.

De 450ste verjaardag van het bisdom Antwerpen wordt gevierd met de prestigieuze tentoonstelling REUNIE. Van Quinten Metsijs tot Peter Paul Rubens. Meesterwerken uit het Koninklijk Museum terug in de Kathedraal. In haar 450-jarig bestaan groeide de Kathedraal uit tot een ware schatkamer van religieuze kunst, geschilderd en gebeeldhouwd door gereputeerde meesters. Ze sierden de zuilen, kapellen en wanden van de Kathedraal tot aan de Franse Revolutie. In de nasleep van deze omwenteling vonden heel wat altaarstukken onderdak in musea. Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen was er één van.

De hechte samenwerking met het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen maakt het mogelijk om acht van de mooiste altaarstukken uit de museumcollectie terug te brengen naar de Kathedraal. Naast deze werken stelt ook de Kathedraal er acht uit haar vaste collectie tentoon. Deze unieke ‘in situ’ hereniging geeft de bezoeker een spectaculair overzicht van meesterwerken uit de Gouden Eeuw van de Antwerpse schilderschool.

De curatoren, dr. Ria Fabri en dr. Nico Van Hout, geven aan de hand van de tentoongestelde altaarstukken een kijk op het toenmalige mecenaat door ambachten, gilden en broederschappen. Ze laten de bezoeker toe de verwevenheid van maatschappij, geloof, kunst en cultuur in de 16de en 17de eeuw te herontdekken en werpen een licht op de iconografische en socio-economische ontwikkelingen doorheen de eeuwen.